Gmina Marklowice leży w strefie nadgranicznej, około 20 km od granicy z Czechami, w południowej części województwa śląskiego, w powiecie wodzisławskim,. Graniczy od wschodu z gminą Świerklany, od północy z miastami Rybnik i Radlin, od zachodu z miastem Wodzisław Śląski oraz od południa z gminą Mszana.
Marklowice osadzone są na licznych wzniesieniach Płaskowyżu Rybnickiego, należącego do Wyżyny Śląskiej. Główna trasa przebiegająca przez obszar gminy to droga krajowa nr 932. Łączy ona Żory z Wodzisławiem Śląskim i stanowi najkrótsze połączenie komunikacyjne pomiędzy Katowicami a polsko-czeskim przejściem granicznym w Chałupkach. Po południowo-wschodniej stronie obszaru gminy przebiega autostrada A-1 (Gdańsk - Ostrawa). W Świerklanach, w odległości około 4 km na wschód od granic administracyjnych Marklowic, dostępny jest węzeł autostrady A-1 z istniejącym układem komunikacji kołowej województwa śląskiego.
Marklowice położone są na Płaskowyżu Rybnickim, na osi Bramy Morawskiej będącej korytarzem pomiędzy Karpatami a Sudetami. Obszar gminy znajduje się na wysokości 265 m n.p.m. (dla porównania Jastrzębie Zdrój - 280 m, Mikołów - 320 m, Rybnik - 250 m, Kuźnia Raciborska - 180 m).
Ukształtowanie powierzchni jest bardzo urozmaicone. Spośród licznych pagórkowatych wyniesień wyodrębniają się trzy tereny wzniesień osiągających wysokość 290 m n.p.m. Tereny te położone są w północno-zachodniej, północno-wschodniej i południowej części gminy. Różnica wzniesień wynosi 45 m, a największe spadki terenu, występujące w południowej i północno-wschodniej części gminy, sięgają 20%.
Całość obszaru gminy Marklowice należy do zlewiska rzeki Odry. Przez wzniesienia, położone w północnej części, przebiega linia wododziału, oddzielająca zlewnie rzeki Rudy od zlewni Olzy. Linia poprowadzona pasmami wzniesień z północnego wschodu na południe, daje obraz wododziału pomiędzy zlewniami Szotkówki i Leśnicy.
Klimat subregionu rybnickiego, w ramach którego położona jest gmina Marklowice, charakteryzuje się wielką zmiennością i aktywnością atmosferyczną, wynikającą ze ścierania się wpływów oceanicznych i kontynentalnych. Generalnie, pokrywa się to z cechami klimatu całej Polski. Rejon oddziaływania Bramy Morawskiej, przez którą napływają wilgotne i ciepłe masy powietrza, charakteryzuje wyraźne ocieplenie klimatu, przedłużenie okresu wegetacyjnego i zwiększenie częstotliwości deszczów oraz opadów gradowych. Średnia roczna temperatura waha się w granicach 7-8,5°C, opady utrzymują się w granicach 700-800 mm rocznie.
Gmina Marklowice należy do powiatu wodzisławskiego, wchodzącego w skład województwa śląskiego. Pod względem administracyjnym obszar gminy obejmuje miejscowość Marklowice, którą tworzą następujące dzielnice: Marklowice Dolne, Marklowice Górne, Chałupki, Praga, Wilczek i Grodzisko.
Powierzchnia gminy zajmuje obszar 13,76 km2, co plasuje ją wśród średnich gmin województwa śląskiego. Według danych Urzędu Statystycznego w Katowicach z dnia 31 maja 2000 roku użytki rolne zajmują 1079 ha, z czego 915 ha przypada na grunty orne, 77 ha na łąki, 74 ha na pastwiska trwałe, a 13 ha na sady. Lasy i grunty leśne zajmują 92 ha, natomiast pozostałe grunty pod zabudowaniami i nieużytki - 205 ha. Indywidualne gospodarstwa rolne obejmują 761 ha gruntów ornych, 65 ha łąk, 61 ha pastwisk trwałych i 13 ha sadów. Na terenie gminy jest też 51 ha prywatnych lasów i gruntów leśnych.
Marklowice mogą poszczycić się urzekającym położeniem na licznych wzniesieniach. Wzdłuż swoich granic otoczone są pierścieniowo kompleksami leśnymi. Przez wieki, dzięki urozmaiconej rzeźbie terenu, miejscowość stanowiła oazę spokoju i wysublimowanego klimatu.
Ze względu na bogate złoża węgla kamiennego, w tzw. Polu Marklowickim, jego eksploatację prowadzą dwie kopalnie Rybnickiej Spółki Węglowej: Marcel i Jankowice. Ponadto w Marklowicach funkcjonuje szyb gazowy kopalni Marcel, mającej swoją główną siedzibę w Radlinie. Mimo istniejącej eksploatacji górniczej, gmina charakteryzuje się bogactwem walorów krajobrazowych i nie zdradza zbytnio swego górniczego charakteru.
Od wielu lat gmina Marklowice należy do czołówki polskich gmin, zajmując wysokie miejsca w różnego rodzaju rankingach na najlepsze gminy. W 1996 roku Marklowice uplasowały się na 14 pozycji wśród 50 najlepszych polskich gmin, wytypowanych przez tygodnik Wprost. W 1999 roku zajęły 5 miejsce w "złotej trzydziestce" samorządowych inwestorów (za lata 1994-98 w byłym województwie katowickim). W tym rankingu było brane pod uwagę zaangażowanie inwestorskie poszczególnych samorządów z wszystkich 166 gmin województwa. Gmina Marklowice należy również do grona gmin założycielskich tzw. Stowarzyszenia Gmin Górniczych, którego celem jest obrona interesów gmin, zagrożonych zbyt ekspansywną polityką wydobywczą kopalin. Przez kilka lat Marklowice intensywnie uczestniczyły w pracach nad powołaniem tego stowarzyszenia oraz stworzeniem jego podstaw organizacyjnych. Stowarzyszenie Gmin Górniczych powstało we wrześniu 1999 roku i od samego początku jego istnienia wójt Marklowic, Tadeusz Chrószcz pełni w nim funkcję przewodniczącego zarządu.
Z uwagi na centralne położenie względem dużych aglomeracji miejskich, takich jak Rybnik, Wodzisław Śląski, Żory i Jastrzębie Zdrój, oraz bliskie sąsiedztwo (zaledwie 4 km) węzła planowanej autostrady A-1, przygotowywane jest uruchomienie specjalnej Strefy Aktywności Gospodarczej. Planowana strefa będzie wydzielonym terenem o powierzchni ponad 30 ha, zlokalizowanym we wschodniej części gminy, przeznaczonym głównie pod inwestycje mające na celu powstanie małych i średnich przedsiębiorstw produkcyjnych, punktów usługowych i handlowych. Pierwszy etap przygotowania infrastruktury zostanie zrealizowany w oparciu o środki z funduszu PHARE.